Die Bybel - Handboek of Reëlboek
Stes de Necker
Hoeveel maal per dag kry ons te doen met een of ander
toestel of instrument waarby daar 'n “Gebruikers Handleiding” (users’ manual) by
die verpakking ingesluit is.
Ek wil glo dat die meeste mense hierdie handleidings sorgvuldig
deurlees voordat hulle die toestel begin aanmekaarsit of gebruik, maar ek weet
ook van talle wat, sonder om die “operating manual” te lees, eenvoudig
wegspring en die toestel begin aanmekaarsit soos wat hy/sy dink die onderdele
inmekaar pas; gewoonlik met ernstige skade aan die toestel, groot frustrasie
vir die huismense en ʼn gekrenkte ego van die “tegnikus”. Dit is vir hierdie
mense wat die Engelse uitdrukking: “When all else fail, read the manual” bedoel
is.
In die lewe gaan dit presies dieselfde. Ons sien so
baie mense wat bloot eenvoudig in enige situasie instorm sonder dat hulle
enigsins eers die “users manual” na te slaan. Jong paartjies besluit halsoorkop
om te trou sonder die vaagste benul wat die verantwoordelikhede van 'n getroude
lewe inhou. Ander gee hulle oor aan die genietinge van hierdie lewe sonder om
die gevare van hulle optrede in aanmerking te neem, terwyl ander weer
bewustelik daarop uit is om met allerhande soorte praktyke, insluitende dwelms,
spiritisme en selfs satanisme, te eksperimenteer.
Elkeen verlang na die dag om onafhanklik en op sy eie
te wees. “Ek sal self regkom! Daar is baie wat (op die oog af) op hulle eie
regkom!” Dit lyk soms of baie jongmens
maar te gretig is om agter die stroom van “self regkom” aan te gaan uit vrees
dat hulle nie “in” sal wees as hulle nie doen wat die ander doen nie. Om deel van die groep te wees is belangriker as om van
die groep uitgesluit te word.
“Vergeet van 'n
handleiding; ons weet wat ons doen!”
Ek glo vas dat hierdie verknogtheid aan “groep
aanvaarding”, nog altyd te make het met die eng Gereformeerde opleidingstelsel
van die verlede. As kind, wat gedurende die vyftigerjare in ʼn streng
Gereformeerde huis grootgeword het en in ʼn suiwer Christelik-Nasionale skool
skoolgegaan het, was ek in werklikheid nooit toegelaat om vir myself te dink
nie. Net jammer ek het dit te laat
agtergekom!
Die skool het vir ons besluit hoe ons ons hare moes
sny en kam en hoe die skooldrag, wat ons verplig was om te dra, moes lyk. Die
skool en onderwysers het vir ons besluit wat ons sal leer en wat ons nie sal
leer nie; wanneer ons mag praat en wanneer ons nie mag praat nie; wat ons mag
vra en wat ons nie mag vra nie. En bewaar die arme bloedjie wat nie elkeen van
hierdie voorskrifte slaafs nakom nie! Hy/sy is baie gou as “anders”
geëtiketteer en “anders” was bloot eenvoudig nie aanvaarbaar nie.
Later op universiteit het die universiteits-owerhede
besluit in watter rigting ons kan
Na universiteit moes ons begin werk en wat is die
eerste ding wat gebeur? Die werkgewer vertel jou hoe jy jou werk moet doen.
Op hierdie stadium van jou lewe is jy omtrent 25 jaar
oud en sedert graad 1, het niemand jou nog ooit geleer om vir jouself te dink
nie, want jy was nie veronderstel om vir jouself te dink nie! Die sisteem het van jou ʼn professionele na-aaper gemaak!
Ek onthou hoe ek by geleentheid op universiteit van ʼn
dosent verskil het oor een of ander ekonomiese teorie. Heel gou is ek in geen
onduidelike terme daarop gewys dat voorgraadse studie nie die plek is om van ʼn
dosent te verskil nie! Nodeloos om te sê
dat, toe ek hierdie verduideliking ook nie wou aanvaar nie, ek
desnieteenstaande drie opeenvolgende pogings, nooit daardie vak kon slaag nie! Die
opleidingstelsel van universiteite het ook maar min verskil van die stelsel wat
in ons skole gegeld het. Solank jy net, soos wat dit 'n goeie papegaai betaam,
bloot net wat jy geleer is in ʼn eksamen weergegee het, was jou uiteindelike
kwalifikasie so te sê gewaarborg.
Hiermee wil ek egter nie sê dat álle universiteit
dosente en lektore slawe van die opleidingstelsel van daardie tyd was nie.
Genadiglik was daar ook dié dosente wat selfstudie en onafhanklike denke
aangemoedig het en erkenning daaraan gegee het.
In baie gevalle was dit egter veiliger om deel van die
hoofstroom te bly, aangesien jou kanse op sukses soveel groter was en dit
voorgekom het of, as jy deel van die hoofstroom is, jy seker nie te vêr verkeerd kan wees nie.
Hoekom sal enigeen dan bekommerd wees oor 'n handleiding
vir die lewe, wanneer daar so vele andere was wat vír jou besluit het wat reg
en verkeerd was. Selfs jou uiteindelike saligheid was weliswaar gewaarborg,
solank jy net nie te veel opskudding veroorsaak nie!
Dit is juis hierdie beskouing wat ten grondslag lê vir
die verskil in die siening van die Bybel
as bloot maar 'n soort handboek of riglyn, “guide”, vir jou lewe of die siening
dat die Bybel die een en enigste “reëlboek” vir jou lewe is.
Die Bybel is nie
maar net 'n gids of breë riglyn vir die lewe nie! Dit is 'n
lewensnoodsaaklike “reëlboek” of “wetboek” wat God se voorskrifte oor hoe jy
jou lewe moet lei, duidelik en ondubbelsinnig uitspel. Hoe ons moet leef, hoe
ons in God moet glo, hoe ons mekaar moet liefhê, hoe ons onsself moet gedra, hoe
ons kinders van God moet wees en aan die ander kant wat vir ons verbode is;
moord, diefstal, haat , nyd, sondige begeertes, leuens, egskeiding
ens. Dit is die reëls van die spel en daar bestaan min tweede kanse as
jy daardie reëls verbreek. Net soos in sport bestaan daar nie 'n enkele
sportsoort ter wêreld wat nie oor reëls beskik nie en daar bestaan ook nie iets
soos 'n speler wat maar self kan
In die ongenaakbare spel van die lewe hoor ons egter
al hoe meer van die sogenaamde “vrye wil” van die mens. Die probleem met
hierdie siening is dat baie mense dit beskou as 'n soort “carte blanche” om te doen wat hy wil.
In my boek “Verborge Skatte van die Bybel” het ek gesê dat, na die sondeval, die mens 'n morele
gewete bekom het en voortaan self sou moes kies tussen reg en verkeerd. Terwyl
daar wel 'n element van “vrye wil” in hierdie eienskap van die mens bestaan,
beteken dit nog lank nie dat ons dit wat onaanvaarbaar vir God is, daarmee kan
Dieselfde geld ook vir die sogenaamde “vrye wil” van
die mens. Terwyl ons sekerlik oor die reg beskik om volgens ons wil op te tree,
moet ons nog altyd vir onsself die vraag afvra: Wat sal God wil dat ek
moet doen. “WAT SOU JESUS DOEN?” (WWJD – “What would Jesus do”)
Vrye wil, net soos
vrye keuse, is nie onbeperkte regte nie!
Indien enigiets,
is beide 'n toets vir ons lewe; God se
toets om te bepaal of ons tussen reg en verkeerd kan
In 2 Tim. 3: 16 staan daar: “Die hele Skrif is deur God geïnspireer en het groot waarde om in die
waarheid te onderrig, dwaling te bestry, verkeerdhede reg te stel en 'n regte
lewenswyse te kweek.”
Hiermee sê God vir ons baie duidelik dat as ons 'n
lewe van gehoorsaamheid aan Hom wil lei; dwalinge wil vermy, dit wat verkeerd
is in ons lewe wil regstel en die regte leefwyse wil handhaaf, ons die Bybelse
voorskrifte moet nakom.
Daar bestaan GEEN
ander maatstawwe vir ons lewe, as die wat in die Bybel vir ons gegee is nie!
Wat ons ook al doen of besluit, is óf reg óf verkeerd.
Daar bestaan nie iets soos 'n goue middeweg, ('n soort van 'n riglyn), nie!
Jesus self sê vir ons dat daar nie 'n
middeweg is nie. In Luk. 11: 23 staan daar: “Wie nie aan my kant is nie, is
teen My. En wie nie saam met My die skape bymekaarmaak nie, jaag hulle
uitmekaar.” Ons kan
In die inleiding van hierdie boek het ek
gesê dat die Bybel nie 'n natuurwetenskaplike handboek is wat korrekte
geografiese feite probeer gee, of 'n geskiedenis handboek is wat korrekte
geskiedenis inligting probeer verskaf nie. Die antiek Bybelse manuskripte is in
die gewone spreektaal, binne die normale begrips raamwerk van die antieke tyd,
geskryf. Dit was verder ook nooit bedoel om 'n letterkundige
werk te wees nie! Dit is moontlik om hierdie rede dat dit
baie keer wil lyk asof die Bybel nie altyd “betroubare” inligting oor sake gee
nie. In Matt. 28: 20 sê Jesus egter: “... leer hulle om alles te onderhou wat
Ek julle beveel het.”
In Psalm 119 vers 4 sê die Psalmdigter: “U
het u bevele gegee dat dit ten volle uitgevoer moet word.” en vêrder in vers
105: “U woord is die lamp wat my die wegwys, die lig op my pad.”
Liewe jongmens, in dieselfde Psalm 119; 9
staan daar: “Hoe kan
In sy artikel “Die Bybel bekoor met
eenvoud” (Sien “Verborge Skatte van die Bybel” op Bld. 388) sê Prof. Piet
Strauss, vorige Moderator van die NG
Kerk, : “Die Skrif laat ons nie met 'n
lugleegte of 'n verleentheid nie. Die Woord en Gees bevry ons om 'n groot,
eenvoudige Skrif waarheid na te jaag: 'n lewe tot eer van God! Hoe nader jy aan
die Woord lewe, hoe duideliker en eenvoudiger word die betekenis daarvan vir
jou lewe. 'n Eenvoud wat vandag nog bekoor. 'n Eenvoud wat eenvoudig en ten
diepste tot geloof en gehoorsaamheid lei.”
Miskien sal jy nou vir my sê: “As die
Bybel dan so duidelik is, hoekom bestaan daar dan soveel hulpmiddels en geskrifte
om ons te help om die Bybel te verstaan?”
In “Verborge Skatte van die Bybel” het ek
gesê dat ons nie almal predikers hoef te wees om die Bybel met insig en begrip
te lees nie! Al die ingewikkelde teorieë
oor sogenaamde dualisme en monisme en pluralisme en al die ander –ismes wat
daar mag bestaan, beteken uiteindelik nie veel as God self nie vir ons die
Bybel open nie. In Jer. 33: 3 sê die
Here vir Jeremia: “Roep My aan, Ek sal jou antwoord en jou vertel van groot en
onverstaanbare dinge waarvan jy nie weet nie.”
Hoeveel keer het dit al met jou gebeur dat
jy vir antwoorde in die Bybel soek, maar dit bloot eenvoudig net nie kry nie!
Ons lees sekere gedeeltes van die Bybel oor en oor totdat ons naderhand elke
woord en vers daarvan uit ons koppe ken, maar steeds gee dit nie vir ons die
antwoord of berusting wat ons soek nie.
En dan, op ʼn goeie dag, lees ons weer diesélfde gedeelte, maar dié keer
is dit anders. Meteens is dit of die teks vir ons ʼn héél nuwe en diepere
betekenis kry en vir die eerste keer verstaan ons regtig wat die Skrif vir ons
wil sê. Dit is wat ek bedoel met die Here vra dat Hy self vir ons die Bybel “oopmaak”;
dat Hy self vir jou en my die betekenis van die Skrif uitlê (openbaar). Dán
eers kry die skrifgedeelte vir ons wáre betekenis; dan eers groei ons werklik
in ons geloof.
Maar weereens, dit beteken ook nie dat ons
sónder die bediening van die Woord kan Rom.
10: 14 – 15 sê Paulus: “En hoe kan kan
Die
Bybel is nie maar net 'n “user friendly guide” vir ons lewe nie. Dit is die Woord van God self! (sacramentum) In
die Bybel ontmoet ons die God van die Woord. Calvyn het hierna verwys as “dei
loquentis personae”. In die Bybel kom
God sélf aan die woord; is Hy sélf die Woord.
Die Woord van God
is daarom nie bloot maar net 'n algemene riglyn of teologiese leerstelling nie.
God praat met ons met die doel om ons te verander. Om ons van ons verkeerde weë
te laat afsien, ons slegte gewoontes te laat staan, ons hardkoppigheid te laat
vaar.
Onthou altyd dat God jou nooit in die
steek sal laat nie. Hy weet wat jy nodig het nog voordat jy Hom gevra het. Hy
ken jou bekommernis. Hy ken jou vrese. Niks is vir Hom verborge nie.
In Matt.7 :7 sê Jesus self: “Vra en vir
julle sal gegee word; soek en julle sal kry; klop en vir julle sal oopgemaak
word, want elkeen wat vra, ontvang; en elkeen wat soek, kry; en vir elkeen wat
klop, sal oopgemaak word.” En dan in
vers 9: “Watter mens onder julle sal vir sy seun 'n klip gee as hy brood vra,
of 'n slang as hy vis vra?”
Die
Bybel is die enigste boek ter wêreld wat onder die gesag van God geskryf is!
No comments:
Post a Comment